Kontynuacja masowych wzrostów
5 stycznia 2024
Kolejny rok spadków
12 marca 2024
Blisko 9% wzrost wolumenu, który przełożył się na dodatkowe 12 mln t ładunków w polskich portach morskich pozwolił osiągnąć rekordowy wynik wynoszący 146,4 mln t masy towarowej przeładowanej w 2023 r. Można więc powiedzieć, że w okresie ostatnich dwóch dekad nastąpiło potrojenie obrotów (+212%) w polskich portach morskich.
Motorem wzrostu był Port Gdańsk, który obsłużył w ub.r. łącznie 81 mln t, notując 18,7% przyrost. Pozytywne zmiany obserwowano także w Gdyni, której przeładunki po 5,3% wzroście zbliżyły się do poziomu 30 mln t (29,4 mln t). Spadek przeładunków zanotował zaś kompleks portowy Szczecina i Świnoujścia. Ponad 4% obniżenie poziomu obrotów przełożyło się na wynik wynoszący 35,3 mln t w 2023 r. Spadek notował także port w Policach, który łącznie przeładował w ostatnim roku 728,3 tys. t. Dobre wiadomości przyszły zaś ze środkowego wybrzeża, gdzie zarówno Kołobrzeg, jak i Darłowo zwiększyły wolumen obsłużonych ładunków. W pierwszym przypadku wzrost o 63,4% przełożył się na wynik wynoszący 277,8 tys. t, w drugim wzrost o 30,5% to 120 tys. t. Wciąż niski poziom przeładunków notuje port w Elblągu, w którym obsłużono 50 tys. t w 2023 r. (-4%).
Port Gdańsk wciąż się umacnia na pozycji lidera wśród krajowych portów realizując obecnie już ponad 55% łącznych przeładunków w Polsce. Porty w Szczecinie i Świnoujściu to ¼ rynku portowego, a na Gdynię przypada 20%. Małe porty to 0,8% łącznego wolumenu.
Port Gdańsk
Wzrost w gdańskim porcie, o 12,74 mln t rok do roku, niemalże w całości wygenerowany został przez obsługę paliw płynnych, w odniesieniu do których obserwowano blisko 50% przyrost wolumenu. Dodatkowe 12,13 mln t pozwoliło osiągnąć wynik na poziomie 37,65 mln t w 2023 r. Duże przyrosty dotyczyły także przeładunków zboża. W tym wypadku 60,2% przyrost to dodatkowe 1,16 mln t i łączne obroty wynoszące 3,09 mln t. Podobnie było w przypadku drobnicy oraz ładunków innych masowych. W drobnicy ubyło 0,1% wolumenu, co pozwoliło osiągnąć wynik 22,92 mln t. Stagnacja dotknęła także grupę „inne masowe”. Ostatecznie przeładowano 3,52 mln t tego ładunków. Znaczący przyrost ilości paliw w strukturze przeładunków portu w Gdańsku spowodował istotną zmianę udziałów poszczególnych grup towarowych, na czele których znajdują się obecnie właśnie paliwa (47%). Druga pozycję zajmuje drobnica (28%), a trzecią węgiel i koks (17%). Warto dodać, że jeszcze dwa lata temu przeładunki paliw stanowiły nieco ponad 1/3 obrotów portu.
Port Gdynia
W 2023 r. obroty Portu Gdynia wzrosły rok do roku o kolejne 1,2 mln t. Podobnie jak w Gdańsku mamy do czynienia z rekordowym wynikiem w historii portu oraz potrojeniem przeładunków w ostatnim 20-leciu. Przyrosty w tym przypadku bazowały na 2 głównych grupach towarowych, zbożu i paliwach płynnych. W przypadku zboża roczny wzrost wolumenu wyniósł 2,02 mln t (+42,7%), co przełożyło się na 6,76 mln t łącznych przeładunków. Wzrost ilości obsłużonego paliwa wyniósł zaś 1,29 mln t, co pozwoliło zwiększyć przeładunki do 3,54 mln t w 2023 r. (+57,3%). Niestety za dużymi przyrostami zboża i paliw podążały spadki w pozostałych grupach towarowych. Negatywna zmiana dotyczyła ładunków innych masowych (-691,4 tys. t), węgla i koksu (-557,7 tys. t) oraz drobnicy (-487,8 mln t). W efekcie przeładunki w tych grupach osiągnęły odpowiednio 1,02 mln t, 2,83 mln t oraz 15,06 mln t.
Głęboki spadek, aż o 66,5% dotknął drzewa, którego wolumen skurczył się do 178,4 tys. t. Wciąż dominującą częścią aktywności portu są ładunki drobnicowe (kontenery, drobnica promowa) stanowiące ponad 51% wolumenu, choć udział ten systematycznie spada (w 2021 r. było to prawie 61%). Zyskuje natomiast zboże (23%) oraz paliwa (12%), które stały się trzecią grupą towarową w porcie.
Zespół portów Szczecin-Świnoujście
jak wspomniano wyżej, zespół zachodniopomorskich zakończył ub.r. niewielkim spadkiem obrotów. To konsekwencje różnokierunkowe zmiany w poszczególnych grupach ładunkowych. Najwięcej zyskiwała obsługa paliw płynnych, których łączny wolumen osiągnął 8,56 mln t (+1,08 mln t). Dotyczyło to zarówno paliw tradycyjnych (+25%), jak i LNG (+7%). Blisko milionowy przyrost zanotowano w stosunku do obsługi zbóż, których obsłużono łącznie 2,63 mln t (+60%). Obserwowano także wzrost strumienia ładunków innych masowych. Blisko 21% przyrost w stosunku do roku poprzedniego przełożył się na wolumen osiągający 3,99 mln t. W pozostałych grupach następowały spadki obrotów. W przypadku ładunków drobnicowych była to zmiana o 1,86 mln t, co skutkowało obniżeniem wolumenu do 15,88 mln t (-10,5%). Przeładunki węgla zmalały zaś o 1/3 schodząc do poziomu 2,94 mln t. Z portu zniknęła prawie połowa (-46,1%) rudy przeładowywanej w poprzednim roku. Ostatecznie udało się obsłużyć 1,14 mln t tego towaru.
Podobnie jak w pozostałych portach, także w Szczecinie-Świnoujściu zmniejszył się udział drobnicy w strukturze towarowej. W 2021 r. drobnica stanowiła w zachodniopomorskich portach 55% obrotów, natomiast 2 lata później to już tylko 45%. Jednocześnie, tak jak wszędzie zyskiwały paliwa płynne które ostatecznie stanowiły 24% wolumenu towarowego w zachodniopomorskich portach. W pozostałych grupach towarowych różnokierunkowe zmiany udziałów nie przekraczały 2,5 p.p.
Port Police
Niestety port w Policach zanotował w ub.r. duży, bo aż 40% spadek obrotów. Był to jednocześnie najniższy wynik zanotowany od 2003 r. Podstawowe znaczenie dla wyniku miało obniżenie się obrotów przeładunkowych w grupie towarów masowych. Spadek o 45% oznaczał zmniejszenie przeładunków o 485,2 tys. t w stosunku do roku poprzedniego. Port tracił również przeładunki węgla oraz rudy. W pierwszym przypadku był to spadek o 50%, choć w liczbach bezwzględnych było to tylko 34 tys. t mniej. Przeładunki rudy spadły zaś o 19%, co skutkowało wynikiem na poziomie niecałych 56 tys. t. Dobrą wiadomością dla porty był natomiast wzrost przeładunków konstrukcji stalowych z niecałych 2 tys. t w 2022 r. do 52,3 tys. t rok później. Jak widać, dominującą grupą ładunkową w Policach są ładunki masowe stanowiące ponad 80% wolumenu. Pozostałe kategorie, jak węgiel i koks (5%), rudy (8%) oraz ładunki drobnicowe (7%) stanowią pozostałą część portowego ruchu towarowego.
Artykuł opracowany we współpracy z magazynem Namiary na Morze i Handel
fot. Namiary na Morze i Handel
