Prąd z portowego nabrzeża
13 września 2024
Naftowa niezależność
13 września 2024
W 2023 r. główne polskie porty morskie (Gdańsk, Gdynia, Szczecin, Świnoujście, Police) osiągnęły rekordowy wynik obsługując łącznie ponad 146 mln t ładunków. Wynik ten był efektem znaczącego przyrostu wolumenu paliw płynnych w gdańskim porcie, a także skokowego zwiększenia się obrotów zbożem. Jednocześnie już w ub.r. zanotowano spadki w pozostałych grupach ładunkowych. Było to szczególnie widoczne w II półroczu 2023 r. (70,1 mln t), co stanowiło odwrócenie trendu wzrostowego obserwowanego od 2020 r.
Niestety, I półrocze 2024 r. zakończyło się kolejnym spadkiem. Mimo tego, że znów rosły przeładunki paliw płynnych, drobnicy oraz zboża, ograniczenia w innych grupach spowodowały zmniejszenie wolumenu o 10,9%. Przełożyło się to na przeładunki wynoszące ogółem 67,96 mln t. Główną przyczyną były tutaj radykalnie spadające obroty węgla. W I półroczu 2023 r. było to 14,30 mln t, natomiast obecnie to tylko 4,45 mln t. Spadki te w zasadzie dotyczyły wszystkich portów, dlatego też globalna struktura udziałów rynkowych nie uległa znaczącej zamianie. Wciąż dominuje Port Gdańsku, który mimo utraty 0,7 p.p. udziałów odpowiada obecnie za obsługę 56,1% masy ładunkowej. Jest on bowiem odpowiedzialny za 79% przeładunków paliw płynnych oraz 73,3% przeładunków węgla. Drugą pozycję z udziałem 23,4% zajmują porty w Szczecinie i Świnoujściu, które dotknął niewielki spadek udziałów (0,2 p.p.). Gdynia natomiast zyskiwała. Wzrost o 0,8 p.p. przełożył się na udział w rynku wynoszący 20,2%. Port w Policach notował w ostatnich latach systematyczne ograniczenie wolumenu. Aktualny wynik 215 tys. t oznacza ponowny spadek, choć nie tak głęboki jak przed rokiem. W rezultacie Police uzyskały 0,3% udziału rynkowego. Warto dodać, że w przeszłości roczne przeładunki Polic przekraczały 2 mln t.
Port Gdańsk
Port w Gdańsku zakończył I półrocze 2024 wynikiem 38,1 mln t (-12,1%). Był on jednak skutkiem różnokierunkowych zmian w poszczególnych grupach ładunkowych. Jak wspomniano, najwięcej zyskała grupa paliwa płynne (+1,77 mln t), których łącznie obsłużono 20,1 mln t (+9,6% w stosunku do I półrocza 2023). Jest to oczywiście historyczny rekord, szczególnie ważny bowiem związany z przekroczeniem poziomu 20 mln t. O blisko 500 tys. t zwiększyły się przeładunki drobnicy, której obsłużono 26,2 mln t (+4,5%). Znaczący udział miały tutaj wzrosty w obsłudze kontenerów, gdzie w I półroczu 2024 przeładowano w Gdańsku 1,07 mln TEU. Oznacza to wzrost o 7,9% w stosunku do I półrocza 2023 r. oraz powrót do poziomów +1 mln TEU. Wzrastały także przeładunki zbóż. W I połowie br. było to 1,51 mln t (+10,3%). Po stronie spadków pozostają kolejne grupy ładunkowe, z największym wpływem obrotów na węglu. Spadek wynoszący blisko 70% spowodował zniknięcie z portu aż 7,3 mln t tego surowca w przeładunku. Z 10 mln t pozostało nieco ponad 3 mln t. Równie wysoki względny spadek dotyczył drewna oraz rudy, choć tutaj odpowiednio 68,5% i 64% to łącznie tylko 180 tys. t straty. W przypadku ładunków innych masowych względny spadek wynoszący 10,9% przełożył się na wolumen wynoszący 1,53 mln t (-186 tys. t).
Porty Szczecin i Świnoujście
Wynik 15,92 mln t w I półroczu 2024 roku uzyskały porty w Szczecinie i Świnoujściu. W tym wypadku odnotowany spadek obrotów wyniósł 11,7%, co w wartościach bezwzględnych można przeliczyć na 2,16 mln t. W portach pomorza zachodniego spadki dotyczyły w zasadzie wszystkich grup ładunkowych, tylko drewno ze wzrostem wynoszącym 77 tys. t zwiększyło wolumen do 171,4 tys. t (+81,2%). Podobnie jak w Gdańsku, jednym z głównych czynników były tutaj przeładunki węgla. Spadek o 64,5% przełożył się na utratę 1,23 mln t surowca, co w efekcie oznaczało całkowite przeładunki węgla na poziomie 0,62 mln t. Drugą grupą ładunkową notującą relatywnie duże ograniczenia były paliwa płynne. W tym wypadku 9,9% spadek oznaczał uzyskanie 3,77 mln t obrotów. Względnie niewielki spadek dotyczył ładunków drobnicowych (-2,3%), które finalnie uzyskały wynik wynoszący 8,05 mln t (-185 tys. t). Z drugiej strony, duża 32,2% strata wolumenu w odniesieniu do rudy przełożyła się na zmniejszenie przeładunków o 177 tys. t. Relatywnie małe ograniczenia dotknęły kolejnych grup ładunkowych, jak ładunki inne masowe (-6,6%) oraz zboże (-5,2%). Ostatecznie w porcie w I półroczu przeładowano 1,77 mln ton ładunków innych masowych oraz 1,18 mln t zbóż.
Port Gdynia
Najmniejsze straty w wolumenie przeładunków wśród polskich portów zanotowała Gdynia. Zmniejszenie obrotów o 1 mln t oznaczał 7,2% spadku, a w efekcie pozwolił uzyskać wynik wynoszący 13,71 mln t w pierwszej połowie roku. Tutaj analogicznie do pozostałych portów czynnikiem determinujących ostateczny wynik były zmniejszone o blisko 71% obroty węglem. Ograniczenie strumienia o 1,35 mln t oznaczało obsługę tylko 553 tys. t tego surowca. Negatywne zmiany były także udziałem paliw płynnych, drewna oraz ładunków innych masowych. W przypadku paliw 8,3% spadek przełożył się na 1,59 mln t przeładunku. Zmiany względne w odniesieniu do drewna są znacząco większe (-49,2%), choć oznaczają zmniejszenie wolumenu o 56 tys. t. W rezultacie przeładunek drewna w pierwszym półroczu wyniósł 50,8 tys. t. Jeszcze mniejszy poziom zmian dotyczył ładunków innych masowych, gdzie spadek o 4% oznaczał ograniczenie wolumenu o nieco ponad 20 tys. t. Finalnie przeładunki w tej grupie wyniosły 490 tys. t. Grupą ładunkową, która przyczyniła się do ograniczenia strat w wolumenie była drobnica. Zanotowano tutaj wzrost o 6,6%, który dał dodatkowe 500 tys. t. W rezultacie obroty osiągnęły 7,71 mln to w I półroczu. Pozytywna zmiana była spowodowana głównie poprawą na rynku obsługi kontenerów, gdzie obserwowano przyrost o 10% w stosunku do pierwszego półrocza ubiegłego roku. Niewielki 0,8% przyrost obrotów zanotowano także w przeładunkach zboża. W tym wypadku dodatkowe 26 tys. t pozwoliły osiągnąć łączny poziom 3,31 mln t.
Port Police
Port w Policach wciąż zmaga się z odbudowa wolumenów przeładunkowych. Po bardzo trudnej I połowie 2023 roku oraz wzroście aktywności w II części roku znów notuje niewielkie przeładunki. Pierwsza połowa roku zakończyła się wynikiem 215 tys. t. Odnosząc się do okresu styczeń – czerwiec 2023 r. można wskazać, że przyrosty odnotowano w obsłudze ładunków innych masowych, których łącznie było 192 tys. t. W tym wypadku wzrost wyniósł 57,3%, choć jest to głównie spowodowane bardzo niskim obrotem towarowym rok wcześniej. Co ciekawe Police również zyskiwały w obszarze przeładunków węgla (+191,6%). Wzrost ten był jednak osiągnięty na bardzo niskim poziomie bezwzględnym, a przeładunek to jedyne 22 tys. t. Trzecią i ostatnią grupą obsługiwaną w porcie były konstrukcje stalowe. Ich łączna masa osiągnęła 312 t. Wskazane dane ukazują strukturę przeładunków, w której ładunki inne masowe stanowią 89,5% całkowitych obrotów.
