Stabilne wyniki portów morskich

Polskie porty morskie w 2024 r. notowały spadek wolumenu obsłużonych ładunków, czego główną przyczyną były znaczne ograniczenia w obrotach węgla oraz zboża. Jednocześnie zyskiwały ładunki drobnicowe, co jednak nie pozwoliło na zrekompensowanie strat. W I półroczu 2025 r. sytuacja uległa stabilizacji i ostatecznie polskie porty morskie (Gdańsk, Gdynia, Szczecin i Świnoujście oraz Police) odnotowały łączny przyrost obrotów na poziomie 1,5%, osiągając wynik 69 mln t. Na wynik ten złożyły się relatywnie duże wahania wolumenów w poszczególnych grupach ładunkowych. Szczególnie dotkliwe były spadki w obsłudze zboża, które wyniosły aż 1,99 mln t. Mniej było także węgla (-384 tys. t), paliw płynnych (-383 tys. t) oraz drewna. Wskazane straty wolumenu były jednak uzupełniane wzrostami generowanymi w pozostałych grupach. Szczególnie rosły obroty drobnicą (+2,63 mln t) oraz ładunkami innymi masowymi (+0,93 mln t). W portach pojawiło się także więcej rudy (+0,23 mln t).

Port Gdańsk

Gdański port zakończył pierwsze półrocze przyrostem przeładunków wynoszącym 0,4% obsługując łącznie 38,25 mln t. Co ciekawe wynik ten został osiągnięty przy wyjątkowo dużych zmianach w poszczególnych grupach ładunkowych, gdzie znaczące przyrosty przeplatają się głębokimi spadkami. Pokazuje to, jak istotne jest zróżnicowanie obsługiwanego asortymentu oraz uniwersalizacja portów morskich. Motorem dla obrotów portowych były przeładunki drobnicy oraz ładunków innych masowych. W przypadku drobnicy przyrost masy wyniósł 1,41 mln t (+12,2%), co ostatecznie pozwoliło na obsłużenie 13 mln t. Szczególne znaczenie miały tutaj przeładunki kontenerowe, które wzrosły o 14%, co przekłada się na wynik 11,6 mln t. Zyskiwały także ładunki masowe, których przybyło 0,38 mln t (+25,1%) i osiągnęły łącznie 1,91 mln t. Bardzo duży względny przyrost (+206,2%) był udziałem rudy, choć w tym przypadku ostateczne obroty to tylko 161 tys. t. Blisko 1 mln t stracił Gdańsk w odniesieniu do obsługi paliw płynnych. Po 4,7% spadku, przeładunki wyniosły 19,16 mln t. O ok. 400 tys. t spadły przeładunki węgla i zboża. Ostatecznie w porcie przeładowano 2,87 mln t węgla (-12,4%) oraz 1,11 mln t zboża (-26,4%). Spadły również obroty drewnem (29 tys. t). Efektem zmian wolumenów były oczywiście przesunięcia w strukturze udziałów poszczególnych grup towarowych. Wiodące znaczenie utrzymały paliwa płynne (50,1%), choć straciły 2,7 p.p. Zyskiwała drobnica (+3,6 p.p.), która odpowiada za 34% przeładunków. W pozostałych przypadkach zmiany były mniejsze. Zboże i węgiel straciły po 1,1 p.p., natomiast zyskały ładunki inne masowe (+1,0 p.p.) i ruda (+0,3 p.p.).

Port Gdynia

W I półroczu 2025 port w Gdyni przeładował łącznie 13,06 mln t, co oznacza 4,8% spadek obrotów w porównaniu do analogicznego okresu ub.r. Głównym sprawcą zaistniałej sytuacji były ograniczenia w obsłudze zboża i pasz, bowiem port stracił 1/3 wolumenów w tej grupie. W rezultacie przeładunki zboża wyniosły 2,20 mln t. Spadły także przeładunki paliw płynnych (-19,8%), a także obsłużono mniej ładunków innych masowych (-2,9%) i drewna (-16,8%). O ile jednak zmiany w odniesieniu do paliw to mniej o 316 tys. t, w przypadku 2 pozostałych grup łączna strata to jedynie 24 tys. t. Pozytywne zmiany były obserwowane natomiast w 2 grupach. Największy przyrost (+764 tys. t) osiągnięto w odniesieniu do ładunków drobnicowych, których łącznie obsłużono 8,47 mln t. Również w tym wypadku kluczowe znaczenie miały obroty kontenerowe, które wzrastały w tempie 19,2% i wyniosły łącznie 536,2 tys. TEU. Co ciekawe rosły także przeładunki węgla (+5,7%), których ostatecznie było w porcie 585 tys. t. Wysoki przyrost obrotów drobnicą spowodował dalsze umacnianie się tej grupy ładunkowej w strukturze wolumenu. Ostatecznie udział ten wyniósł 64,9%. Spadały zaś udziały drugiej grupy – zboża i pasz. Po znaczących ograniczeniach udział ten osiągnął 16,9% (-7,3 p.p.). Paliwa płynne to kolejne 9,8% udziałów (-1,8 p.p.). W pozostałych przypadkach korekty struktury miały kosmetyczny charakter i nie przekroczyły 0,4 p.p.

Porty Szczecina i Świnoujścia   

Największe wzrosty przeładunków, zarówno względne (+7,7%), jak i bezwzględne (+1,23 mln t) osiągnęły porty w Szczecinie i Świnoujściu. Co istotne, w tym przypadku zyskiwały wszystkie grupy ładunkowe, jedynie w odniesieniu do zboża zanotowano spadek. Biegunami wzrostu były obroty paliwami płynnymi, drobnicą oraz ładunkami innymi masowymi. Przeładunki paliw płynnych wzrosły aż o 23,6% (+0,89 mln t) co przełożyło się na łączny wolumen wynoszący 4,65 mln t. Kluczowym czynnikiem sprawczym była w tym wypadku aktywność Terminalu LNG w Świnoujściu, który po budowie trzeciego zbiornika na gaz zwiększył swój potencjał przeładunkowo-magazynowy. Efektem tego był 40,8% przyrost wolumenu oraz obsługa 3 mln t LNG. W przypadku drobnicy zmiana to 5,6% (+0,45 mln t), a ostateczny wynik 8,50 mln t. Warto w tym wypadku zwrócić uwagę na przeładunki kontenerowe wynoszące ponad 50 tys. TEU w I półroczu, co oznacza blisko 50% zwiększenie ruchu. Poziom 2 mln t przekroczyły obroty ładunkami innymi masowymi (2,02 mln t), co było efektem 14,5% przyrostu. Mimo tego, że wzrost przeładunków rudy, drewna i węgla był niewielki (łącznie +113 tys. t) wsparł on ostateczny wynik. Traciły zaś przeładunki zboża, które po blisko 40% spadku (-0,48 mln t) wyniosły tylko 701 tys. t. W rezultacie wskazanych zmian przesunięciu uległy udziały poszczególnych grup ładunkowych. Najwięcej zyskiwały paliwa płynne (3,5 p.p.), które łącznie odpowiadają za 27,1% całości przeładunków i są drugą grupą ładunkową obsługiwaną przez porty zachodniego wybrzeża. Prym wiedzie tutaj drobnica z udziałem 49,5%, która pomimo wzrostów wolumenu straciła jednak w pierwszym półroczu 1 p.p. udziałów w strukturze. Zyskały, trzecie na liście ładunki inne masowe. Wzrost o 0,7 p.p. pozwolił uzyskać 11,8%. Straty odnotowały następne, zboże i pasze (-3,3 p.p.) oraz węgiel i koks (-0,2 p.p.) osiągając odpowiednio 4,1% oraz 3,7% udziałów. Zyskiwała ruda (2,7% udziałów), a udziały drewna nie uległy zmianom (1,1%).

Port Police    

Pierwsze półrocze było udanym okresem dla portu w Policach, bowiem przeładunki wzrosły tutaj 2,5 raza. Ostatecznie przez port przeszło 532,6 tys. t ładunków, co daje dobrą podstawę do powrotu do wolumenów przekraczających 1 mln t rocznie, jak to miało miejsce przed 2022 r. Tak radykalny przyrost przeładunków był udziałem ładunków innych masowych, które stanowią obecnie 93,3% całości obrotów portowych. W porcie pojawiła się także ruda, której przeładowano 30,9 tys. t, co oznacza że jest to drugi z ładunków w strukturze wolumenu Polic (0,7% udziałów). Znacznie spadły przeładunki węgla (-84,5%), którego w porcie zostało tylko 3,5 tys. t.  Ostatnim z obsługiwanych ładunków jest drobnica. W tym wypadku wzrost o 3,5 raza oznacza przeładunek 1,1 tys. t oraz 0,2% w strukturze ładunkowej.

Artykuł opracowany we współpracy z czasopismem „Namiary na Morze i Handel”.