Polska liderem offshore wind?

Polska może stać się europejskim liderem rozwoju morskiej energetyki wiatrowej, wnosząc istotny wkład do realizacji celów energetycznych i klimatycznych Unii Europejskiej. Dodatkowo morska energetyka wiatrowa może być istotnym elementem budowania niezależności i bezpieczeństwa energetycznego kraju. Takie wnioski płyną z raportu „Energetyka wiatrowa w Polsce”, opracowanego przez ekspertów Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, firmy doradczej TPA Poland/Baker Tilly TPA oraz kancelarii prawnej DWF.

Obecnie w Polsce obowiązuje 10 ważnych pozwoleń na wznoszenie lub wykorzystywanie sztucznych wysp na potrzeby budowy morskich farm wiatrowych. Na tych obszarach powstać mają obiekty, realizowane przez Polenergię i Equinor, RWE, Orlen i Northland Power, PGE i Ørsted oraz Ocean Winds. Pozostałe 11 obszarów znalazło się w procedurze przyznania pozwoleń na wzniesienie lub wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w wyłącznej strefie ekonomicznej w ramach II fazy projektów. Ostatecznie, na przełomie września i października ub.r. przydzielono koncesje dla 10 obszarów o łącznej powierzchni 1000 km2, dających potencjał rozwoju ponad 9 GW.  Po 5 otrzymały PGE i Orlen.

Potencjał rozwoju MFW na Bałtyku zauważyli również inni zagraniczni inwestorzy. Wśród składających wnioski oprócz Ørsteda, Equinora czy RWE, znalazły się również francuski Total, brytyjski Shell, szwedzkie Eolus i OX2, hiszpańska Iberdrola, francuski EDF Renewables, francuskie Engie, portugalskie EDP oraz konsorcjum SSE Renewables i Acciona Energia. Oznacza to, iż do konkurencji o polskie obszary przystępują najwięksi globalni gracze.

Jednak w 2022 r. konsorcjum Instytutu Morskiego UMG, Ramboll i KP Consulting na zlecenie PSEW wyliczyło rzeczywisty potencjał polskich obszarów morskich w zakresie morskiej energetyki wiatrowej (raport „Potencjał morskiej energetyki wiatrowej w Polsce”). Wyniki analizy pokazały, że w ramach I i II fazy wynosi on 15,3 GW, przy czym produktywność MFW jest różna dla poszczególnych obszarów. W Raporcie pokazano również 20 nowych obszarów (w tym 18 w wyłącznej strefie ekonomicznej i 2 na morzu terytorialnym), które mają potencjał do wykorzystania pod rozwój MEW. Łączny obszar zabudowy pod MEW nowych lokalizacji wskazanych w dokumencie wynosi 2171,5 km². Obszary te nie są jednak ujęte w PZPPOM, więc ich   ewentualne wykorzystanie musi wiązać się z konsultacjami ze wszystkimi użytkownikami tych obszarów. Potencjał mocy zainstalowanej dla nowych obszarów, wskazanych przez PSEW oszacowano na poziomie 17,7 GW, a w zakresie średniej produktywności rocznej na poziomie 70,7 TWh.

W efekcie łączny rzeczywisty potencjał morskiej energetyki wiatrowej w Polsce, zgodnie z raportem PSEW, wynosi 33 GW. Morskie farmy wiatrowe o tej mocy mogłyby produkować ok. 130,3 TWh rocznie. Wartości te znacznie przewyższają obecnie obowiązujące cele Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. z offshore wind (18 GW). W przypadku wykorzystania całego oszacowanego przez PSEW potencjału MEW mogłaby zaspokajać nawet 57% całkowitego zapotrzebowania na energię elektryczną w Polsce. Dodatkowo przy założeniu rocznej produkcji 130 TWh, spadek emisji CO2 mógłby wynieść nawet ok. 102 mln t rocznie. Inwestycje te mogłyby też wygenerować ponad 100 tys. miejsc pracy oraz 178 mld zł wartości dodanej brutto w fazie rozwoju, oraz 46 mld zł rocznie w fazie operacyjnej. Biorąc pod uwagę skalę planowanych inwestycji w MEW i jej rzeczywisty potencjał, Polska ma szansę stać się jednym z największych centrów offshore wind w Europie.

Dodatkowo szacuje się, że do 2050 r. ok. 2% energii elektrycznej produkowanej w źródłach odnawialnych ma pochodzić z pływających farm wiatrowych. Zastosowanie tych rozwiązań zwiększy elastyczność przy wyborze lokalizacji, w tym możliwość wyboru obszarów o większej prędkości wiatru, znajdujących się na akwenach o większej głębokości i bardziej oddalonych od brzegu oraz o mniejszym oddziaływaniu społecznym i środowiskowym. KE oczekuje, że do 2024 r. w Europie uruchomione zostaną pływające morskie turbiny wiatrowe o mocy 150 MW. Również Polska posiada potencjał w zakresie pływającej energetyki wiatrowej. W raporcie PSEW spośród wskazanych 20 nowych obszarów morskich, dla 6 lokalizacji założono wykorzystanie fundamentów pływających. Łączna moc, jaka mogłaby zostać zrealizowana na tych obszarach, to 9,6 GW, co stanowi ponad 50% całkowitego potencjału tych obszarów.