Są pieniądze na Drogę Czerwoną i modernizację Estakady Kwiatkowskiego
8 września 2025
10 października 2025 roku w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym w Gdyni odbędzie się XXIV już edycja FORUM GOSPODARKI MORSKIEJ – jedno z najważniejszych dorocznych spotkań branży morskiej w Polsce.
Partnerem Forum Gospodarki Morskiej (FGM) w Gdyni jest Związek Pracodawców FORUM OKRĘTOWE, który jak co roku uczestniczy w jego organizacji i prowadzi wiodący temat spotkania.
W tym roku zapowiada się ono niezwykle intersująco, gdyż odbywa się na kilka dni przed podjęciem kluczowych dla branży morskiej decyzji przez Międzynarodową Organizację Morską (International Maritime Organization, w skrócie IMO) w sprawie globalnej dekarbonizacji żeglugi. Mają one zapaść w dniach 14-17 października 2025 podczas drugiego nadzwyczajnego posiedzenia sesji Komitetu Ochrony Środowiska Morskiego IMO.
W głównej części FGM, gościem specjalnym wydarzenia będzie Dr Dorota Lost-Sieminska, Dyrektor Departamentu ds. Prawnych i Stosunków Zewnętrznych w Międzynarodowej Organizacji Morskiej, która kieruje pracami Departamentu nad wszelkimi aspektami prawnymi w zakresie działań IMO, w tym m.in. nad dekarbonizacją globalnej żeglugi, czyli tzw. „Net-Zero Framework”.
Decyzje, które ma podjąć Komitetu Ochrony Środowiska Morskiego IMO, oczekiwanie są przez całą branżę morską z ogromnym zainteresowaniem. Rozwiązania, które zostaną przyjęte, będą miały charakter globalny, uniwersalny dla całej branży. Będą one miały istotny wpływ na całą światową żeglugę, ale również na przemysł stoczniowy, infrastrukturę portową i wiele innych obszarów gospodarki morskiej. Żegluga może stać się jednym z pierwszych sektorów światowej gospodarki, w którym regulacje ograniczające emisję będą uniwersalne dla wszystkich na całym świecie.
Poniżej krótkie przypomnienie wydarzeń, które nas do tego doprowadziły.
Porozumienia klimatyczne
Porozumienie Paryskie przyjęte w roku 2015 podczas 21. Konferencji ONZ w sprawie zmian klimatu zobowiązuje jego sygnatariuszy do zatrzymania wzrostu średniej globalnej temperatury na poziomie 1,5°C – 2°C w stosunku do poziomu sprzed epoki przemysłowej. Jest to pierwszy globalny, prawnie wiążący dokument w tej dziedzinie.
Emisje pochodzące z żeglugi morskiej – odpowiedzialnej za ok 3% emisji CO2 w skali globalnej – zostały wyłączone z Porozumienia Paryskiego, ponieważ trudno je przydzielić poszczególnym krajom. Sprawę tę pozostawiono do regulacji przez Międzynarodową Organizację Morską będącą agendą ONZ i zajmującą się sprawami morskimi, a w szczególności bezpieczeństwem na morzu oraz zapobieganiem zanieczyszczeniu środowiska morskiego przez statki. IMO w przeszłości już nie raz udowadniała skuteczność swojego działania, np. radyklanie ograniczając emisję siarki w żegludze morskiej.
Unia Europejska wychodzi przed szereg i…… wprowadza zamieszanie
Efektem Porozumienia Klimatycznego na naszym kontynencie jest tzw. Europejski Zielony Ład ogłoszony w roku 2019 przez Unię Europejską, zakładający ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do 2030 r. o co najmniej 55 proc. w porównaniu z poziomem z roku 1990, by do roku 2050 osiągnąć neutralność klimatyczną.
Natomiast pakiet Fit for 55 to już są konkretne instrumenty prawne, które są wprowadzane w prawodawstwie Unii Europejskiej, wdrażające powyższe cele w życie. Przekładane one są następnie na regulacje prawne w poszczególnych krajach UE. Pakiet ten jest niezwykle szeroki.
Objął on również żeglugę, m.in. poprzez unijną dyrektywę EU ETS i rozporządzenie FuelEU Maritime, czym wprowadził niemałe zamieszanie.
Regulacje Unii Europejskiej ograniczone są bowiem tylko do naszego europejskiego regionu. Przez ich pośpieszne wprowadzenie, część rejonu żeglugi światowej objęta została procesem dekarbonizacji i związanymi z tym dodatkowymi kosztami, a część nie. Zaowocowało to ogromną niepewnością inwestycyjną wśród armatorów, świadomych tego, że wprowadzenie uniwersalnych dla całej floty świtowej regulacji IMO dopiero jest przed nami.
Globalną żeglugę bowiem władna jest zdekarbonizować jedynie Międzynarodowa Organizacja Morska, będąca agendą ONZ, i która jest w stanie ustanowić uniwersalne dla całego globu wymagania. Tak było uzgodnione w trakcie przyjmowania Porozumienia Paryskiego. Dlatego cała branża morska z ogromnym zainteresowaniem czeka na decyzje IMO, które zapadną w dniach 14-17 października br. w Londynie i wprowadzenie uniwersalnych dla całego sektora żeglugowego rozwiązań.
IMO efektywnie ogranicza emisje pochodzące z żeglugi
Wg szacunków Światowej Organizacji Handlu, drogą morską przewożone jest blisko 80% wolumenu handlu międzynarodowego. Transport morski jest krytycznie ważny dla codziennego funkcjonowania świata, i wszelkie regulacje dotyczące go powinny być podejmowane w sposób niezwykle rozważny i przemyślany.
Tak właśnie działa Międzynarodowa Organizacja Morska – w sposób systemowy i długofalowy. Na przykład Aneks Nr 6 do Konwencji MARPOL o redukcji zanieczyszczenia powietrza spalinami przyjęty w 1997 roku wszedł w życie w roku 2005 z harmonogramami wdrażania na kolejne lata po to, żeby dać czas światowej flocie na dostosowanie się. Na dzień dzisiejszy IMO skutecznie zredukowała emisję siarki do atmosfery.
„Net-Zero Framework”
Przyjęte w 2023 roku pod dużym naciskiem lobby klimatycznego, zmodyfikowane w stosunku do pierwotnych, cele emisyjne IMO zawarte w tzw. „Net-Zero Framework” (w tłumaczeniu: Ramy Zerowej Emisji Netto), są obecnie zbliżone do tych zadeklarowanych przez Unię Europejską.
„Net-Zero Framework” wprowadzi, między innymi, jednolity dla całej żeglugi światowej mechanizm ustalania cen emisji gazów cieplarnianych. To globalne podejście zastąpi lub zsynchronizuje podobne przepisy regionalne – w tym Unii Europejskiej – i stworzy szansę na zmniejszenie obciążeń administracyjnych i ryzyka inwestycyjnego. Zapewnieni również długoterminową pewność i przewidywalności, która pomoże międzynarodowemu sektorowi żeglugowemu w dokonywaniu niezbędnych inwestycji w celu redukcji emisji gazów cieplarnianych netto tak szybko jak to możliwe, i w skuteczny sposób.
Ruszył proces decyzyjny IMO
Ogólne założenia do regulacji wprowadzających cele emisyjne IMO w życie, zawarte są w projekcie zmienionego aneksu VI do Konwencji MARPOL. Zatwierdzono je w kwietniu br. w głosowaniu, które wymagało zwykłej większości głosów. Wówczas 63 państwa głosowały za (w tym Chiny, Brazylia i kraje członkowskie UE), podczas gdy 16 państw głosowało przeciw (głównie eksporterzy ropy naftowej, w tym Rosja).
Ostateczne decyzje zapadną podczas drugiego nadzwyczajnego posiedzenia Komitetu Ochrony Środowiska Morskiego IMO (Marine Environment Protection Committee), które odbędzie się właśnie w dniach 14-17 października 2025 r.
Przyjęcie poprawek do zmienionego aneksu VI do Konwencji MARPOL będzie wymagało dwóch trzecich głosów Państw Stron, które będą obecne podczas głosowania. IMO przeprowadza głosowanie jedynie wtedy, gdy brak jest konsensusu co do proponowanej regulacji. Jeżeli poprawki zostaną przyjęte, wejdą one w życie w 2027 roku, a ich realne stosowanie rozpocznie się w roku 2028.
Na tę chwilę wynik głosowanie jest niepewny, na skutek bardzo ostrego stanowiska przyjętego przez rząd Stanów Zjednoczonych.
Ostry sprzeciw administracji Donalda Trumpa
W przyjętym 12 sierpnia br. wspólnym oświadczeniu Sekretarza Stanu Marco Rubio, Sekretarza Handlu Howarda Lutnicka, Sekretarza ds. Energii Chrisa Wrighta i Sekretarza Transportu Seana Duffy’ego zdecydowanie odrzucono propozycję IMO zawarte w „Net-Zero Frametwork”.
„Administracja Trumpa jednoznacznie odrzuca tę propozycję IMO i nie będzie tolerować żadnych działań, które zwiększają koszty dla naszych obywateli, dostawców energii, firm żeglugowych i ich klientów lub turystów” – czytamy w oświadczeniu.
Dalej posuwają się nawet do pogróżek:
„Będziemy walczyć o ochronę narodu amerykańskiego i jego interesów gospodarczych. Nasi koledzy z IMO powinni być świadomi, że będziemy zabiegać o ich poparcie w tej sprawie i nie zawahamy się przed podjęciem działań odwetowych lub poszukiwaniem rozwiązań dla naszych obywateli, jeśli to przedsięwzięcie się nie powiedzie.
Prasa światowa donosi o silnych naciskach rządu Stanów Zjednoczonych w stosunku do innych krajów członkowskich IMO – na przykład Holandii – grożąc im wprowadzeniem środków odwetowych w postaci dodatkowych ceł, opłat portowych i ograniczeń wizowych, w przypadku poparcia przez nie „Net-Zero Framework” w październikowym głosowaniu IMO.
Czy jest to standardowa taktyka negocjacyjna administracji Donalda Trumpa, którą obserwujemy od kilku miesięcy, polegającą na postawieniu na początku bardzo wygórowanych żądań, by w końcu dojść do porozumienia na niższym poziomie? Być może.
Oświadczenie amerykańskie zawiera jasno wyartykułowaną obawę o wykluczenie przez „Net-Zero Framework” sprawdzonych już technologii ograniczających emisję, w których przemysł amerykański jest liderem, takich jak skroplony gaz ziemny (LNG) i biopaliwa. Pole do kompromisu więc jest i w interesie całej branży morskiej jest jego osiągnięcie, choć zapewne będzie to niezwykle trudne.
Link do oświadczenia administracji Donalda Trumpa i doniesień prasy światowej poniżej:
Zapowiada się niezwykle trudne spotkanie w trakcie październikowej sesji IMO w Londynie. Zwolennicy i przeciwnicy „Net Zero Framework” mobilizują swoje siły.
Na Forum Gospodarki Morskiej w Gdyni o „Net-Zero Framework”
Na kilka dni przed rozpoczęciem posiedzenia Komitetu Ochrony Środowiska Morskiego IMO w Londynie, uczestnicy Forum Gospodarki Morskiej w Gdyni będą mieli okazję zapoznać się z przygotowaniami do tego najważniejszego w ostatnich latach dla branży morskiej spotkania, które będzie miało również duży wpływ na polską gospodarkę morską.
Jak wyżej wspomniano, w głównej części FGM, gościem specjalnym wydarzenia będzie – Dr Dorota Lost-Sieminska, Dyrektor Departamentu ds. Prawnych i Stosunków Zewnętrznych w Międzynarodowej Organizacji Morskiej, która kieruje pracami Departamentu m.in. nad aspektami prawnymi zmian do aneksu VI do Konwencji MARPOL, czyli wspomnianej propozycji „Net-Zero Framework”.
Dr Dorota Lost-Sieminska, Dyrektor Departamentu ds. Prawnych i Stosunków Zewnętrznych w Międzynarodowej Organizacji Morskiej
W swoim wystąpieniu Dr Dorota Lost-Sieminska przybliży nam samą Międzynarodową Organizację Morską i jej proces decyzyjny, co zawiera propozycja „Net-Zero Framework” oraz jak kształtuje się poparcie dla tych rozwiązań w przeddzień podjęcia ostatecznych decyzji przez IMO.
Udział w Forum Gospodarki Morskiej w Gdyni jest bezpłatny.
Są jeszcze ostatnie wolne miejsce – proszę nie zwlekać z rejestracją. Można jej dokonać wchodząc na stronę FGM do której link poniżej:
Do zobaczenia na tym ważnym dla branży morskiej wydarzeniu.
Ireneusz Karaśkiewicz
Dyrektor Biura Związku Pracodawców FORUM OKRĘTOWE
EU Transparency Registration Number – REG 0133338100106-19
Related posts
Od lewej: Michał Felon - dyrektor Zarządu Dróg i Zieleni w Gdyni, Tadeusz Szemiot - przewodniczący Rady Miasta Gdyni, wiceminister Jacek Karnowski, prezydent Gdyni Aleksandra Kosiorek, poseł Rafał Siemaszko i Mieczysław Struk - marszałek województwa pomorskiego podczas briefingu na Estakadzie Kwiatkowskiego (fot. Kamil Złoch)
